මාර්ග අයිතිය (මාර්ග පරවශ්‍යතා)…

, , Leave a comment

මාර්ග අයිතිය (මාර්ග පරවශ්‍යතා)

මාර්ග අයිතිය යන්න ඉතා බහුල වශයෙන් ආරවුල් ඇති කර ගනු ලබන ප්‍රශ්නයක් වී ඇත. ඕනෑම ඉඩමකට යාමට සහ ඊමට පාරක් තිබිය යුතුය. එය මාර්ග අයිතියයි. සමහර ඉඩම් ප්‍රධාන මාර්ගයකට මායිම්ව පවතින විට එම ඉඩමට පිවිසීම සදහා විශේෂ මාර්ගයක් අවශ්‍ය නොවේ. හේතුව, ප්‍රධාන මාර්ගයෙන්ම ඉඩමට පිවිසීමට හැකි නිසාය. නමුත් ඉඩමක් කැබලි කර විකුණන ලබන අවස්ථාවක දී එම කැබලි වූ ඉඩම් වලට පිවිසීම සදහා මාර්ගයක් වෙන් කර තැබීම අත්‍යාවශ්‍ය වේ.
නමුත් ඉඩම් කැබලි කර විකිණීමේ දී ඇතිවන දෝෂ නිසා සහ ඉඩම් ඔප්පු ලියා පදිංචි කිරීමේ දී ඇතිවන අඩු පාඩු නිසා ද මාර්ග අයිතිය පිලිබද විස්තර ඉඩම් ඔප්පුවේ සදහන් කිරීම අතපසුවීම නිසා ද මාර්ග අයිතිය පිළිබද ගැටළු සහ ආරවුල් ඇතිවන තත්වයක් පවතී. විශේෂයෙන්ම අනුන්ගේ ඉඩම් හරහා තම ඉඩමට පිවිසීමට පුරුදු වී ඇති අය මාර්ග අයිතිය පිළිබද නිරන්තර ආරවුල් ඇති කර ගෙන ඇත. එම නිසා මෙම ලිපියෙන් අදහස් කරන්නේ මාර්ග අයිතිය කුමක් ද යන්න පිළිබදව සරළව පැහැදිලි කිරීමට ය.

මාර්ග අයිතිය යන්න පරවශතා අයිතියකි. පරවශතා අයිතිය යටතේ ලැබෙන අයිතිවාසිකම වන්නේ වෙනත් අයෙකුගේ දේපලක් මත තමා විසින් අයිතිවාසිකමක් පිහිටුවීම ය. ඒ අනුව අනිත් තැනැත්තා නැතහොත් දේපල හිමි තැනැත්තා වෙනත් තැනැත්තෙකුට තමාගේ දේපල පාවිච්චි කිරීමට ඉඩ හැරීමෙන් හෝ එසේ පාවිච්චි කිරීමට එරෙහිව ක්‍රියා නොකිරීමෙන් පාවිච්චි කර පුද්ගලයාගේ බුක්තිය තහවුරුවීම සිදු වන අතර එමගින් එම පාවිච්චි කරන පුද්ගලයාගේ පරවශතා අයිතිය තහවුරු වේ.

මාර්ග අයිතිය යනු ඉඩමක් සම්බන්ධයෙන් පවතින පරවශතා අයිතියකි. නිශ්චල දේපලක අයිතිය නොතාරිස්වරයකු විසින් සහතික කරන ලද ඔප්පුවකින් හෝ අවුරුදු 10 කට අධික කාලයක අඛණ්ඩ ස්වාධීන නිරවුල් ප්‍රතිවිරුද්ධ භුක්තියක් දැරීමෙන් හිමිකර ගත හැකිය. මෙම අවුරුදු 10 කට අධික කාලයක අඛණ්ඩ ස්වාධීන නිරවුල් ප්‍රතිවිරුද්ධ භුක්තියක් දැරීමෙන් හිමිකර ගන්නා අයිතිය කාලාවරෝධී අයිතිවාසිකම ලෙස හැදින්වේ.

කිසියම් පරවශතා අයිතියක් සහිත ඉඩමක් වෙනත් අයෙකුට පවරනු ලබන අවස්ථාවක දී එකී පරවශතා අයිතියත් ඉඩම ලබන තැනැත්තා වෙත පැවරේ. එනම් තමාගේ ඉඩමට ප්‍රවේශවීම සදහා මාර්ග අයිතියක් පවතී නම් එම මාර්ගය තමාගේ ඉඩමට බද්ධ වූ අයිතියකි.

මාර්ග අයිතිය පිළිබද ගැටළු ඇතිවන අවස්ථා:

1. මාර්ග අයිතිය ලබාදීමේ දී හිමිකර දී තිබු පරවශතාවයන්ට බැහැර වූ කාර්යයන් සදහා මාර්ගය භාවිතා කිරීම

මාර්ග අයිතිය ලබා දෙන්නේ එම මාර්ගයේ ගමන් කිරීම සහ එම මාර්ගය මතින් ලබාගත යුතු වෙනත් පරවශතා අයිතීන් හිමිකර ගැනීම පිණිසත් වේ. මාර්ග අයිතියක් පොදුවේ භාවිතා කරන විට එම මාර්ග අයිතිය ලැබූ යම් තැනැත්තෙක් එම මාර්ගය අවහිර වන සේ යම් ක්‍රියාවක් කරයි නම් එය සපුරා වැරදි ක්‍රියාවකි. සමහරු මාර්ගය අභියස කුඩා කඩයක් දමාගෙන එම කඩේ බඩු රදවන රාක්ක හෝ බක්කි වැනි දේ මාර්ගයට යොමුවන පරිදී තබා ගනියි. එවිට මාර්ගය අවහිර වේ. මාර්ගය දෙන්නේ මූලික වශයෙන්ම ගමන් කිරීමට මිස වෙළදාම් කිරීමට නොවේ.

2. තමාට හිමි නොවූ පුද්ගලික මාර්ගයකින් ප්‍රවේශය ලබා ගැනීම සදහා ප්‍රවේශ ගේට්ටු සකස් කිරීම

මෙම තත්වය ද ආරවුල්වලට මග පාදන ක්‍රියාවකි. සමහර ඉඩම් හිමියන්ට තම ඉඩමට ප්‍ර වේශවීම සදහා ලබා දී ඇති මාර්ග අයිතිය භාවිතා කරන අතරතුර එකී ඉඩම් හිමියා විසින් තම ඉඩමේ වෙනත් මායිමක් ඔස්සේ පවතින පුද්ගලික පාරක් ද භාවිතා කිරීමේ අරමුණ ඇතිව එම පුද්ගලික මාර්ගයට ප්‍ර වේශවීමට හැකිවන පරිදී ගේට්ටු සකස් කර ගනියි. එසේ නැත්නම් එම මාර්ගයට මායිම්ව ඇති තමාගේ තාප්පය කඩා දමා එම මාර්ගය භාවිතා කිරීමට කටයුතු කරයි. මෙය බොහෝ අවස්ථාවල සිදුවන්නේ තමාගේ ඉඩමෙන් තව කොටසක් බෙදා වෙන් කර අන් අයෙකුට පවරාදීමට කටයුතු කරන අවස්ථාවලය. නමුත් මෙය සපුරා නීති විරෝධී ක්‍රියාවකි. හේතුව එවැනි වෙනත් මාර්ගයකින් තම ඉඩමට ප්‍ර වේශය ලබා ගැනීම සදහා එකී මාර්ගය භාවිතා කරන ඉඩම් හිමියන්ගේ අවසරයක් මෙම පුද්ගලයාට ලැබී නැති නිසාය. පාරක් තිබූ පලියට කිසිවෙකුට ඒවා භාවිතා කිරීමට නොහැකිය. පාරක් පාවිච්චි කිරීමට නම් ඒ සදහා අයිතිය ලබාගැනීමට කටයුතු කළ යුතුය.

3.මාර්ග අයිතිය ලබා දුන් පසුව නැවත එම මාර්ගය මුල් හිමිකරු විසින් වෙනස් කිරීම

මාර්ග අයිතියක් පැවරූ පසුව එහි පැවරුම්කරු විසින් පසුව එම මාර්ගය වෙනස් කර වෙනත් මාර්ග ප්‍රවේශයක් පැවරුම්ලාභීන් වෙත ලබාදීමට කටයුතු කරන අවස්ථා ද ඇත. එවැනි ක්‍රියාවක් ඒක පාක්ෂිකව කළ හැකි නොවේ. එවැන්නක් කරන්නේ නම් ඒ සදහා එම මාර්ගය භාවිතා කරන සියළු දෙනාගේම කැමැත්ත ලබා ගත යුතුය.

4.කිසිදු ආකාරයක මාර්ග ප්‍රවේශයක් නොමැතිව ඉඩමක් පැවතීම

මෙවැන්නක් විය නොහැකිය. ඕනෑම ඉඩමකට යාමට ප්‍රවේශ මාර්ගයක් තිබිය යුතුය. අනුන්ගේ ඉඩමක් මතින් හෝ එම ඉඩමට යාමට එම ඉඩම භාවිතා කරන අයට අයිතිය තිබේ. නමුත් එම මාර්ග අයිතිය දෙන තැනැත්තාට මාර්ග අයිතිය ලබන තැනැත්තා විසින් සාධාරණ මිලක් ගෙවිය යුතුය. මෙම මාර්ග අයිතිය ලබාගන්නේ අත්‍යාවශ්‍ය මාර්ග පරවශතා අයිතිය යන සිද්ධාන්තය මතය.

5.හවුලේ අයිතිවාසිකම් ලැබූ ඉඩමක හවුල්කරුවන් සියළු දෙනාගේ කැමැත්ත නැතිව අන් අයෙකුට මාර්ග අයිතියක් ලබාදීම

හවුලේ අයිතිවාසිකම් ලැබූ ඉඩමක් හරහා ගමන් කිරීමට ප්‍රවේශ මාර්ගයක් වෙන් කිරීමට කිසියම් හවුල්කරුවකු ක්‍රියා කළහොත් එය නීතිය මගින් පිලිගනු ලබන්නේ නැත. එම මාර්ග අයිතිය ලබාදීම වලංගුවීමට නම් එම ඉඩමේ හවුල්කරුවන් සියළු දෙනාගේම කැමැත්ත ගත යුතුව ඇත.

පලාත් පාලන නීති සහ මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරියේ නීති අනුව ඉඩම් (කැබලි කිරීම වැනි) සදහා අනුමැතිය ලබා දීමේදී මාර්ග අයිතිය සලකා බලන්නේ පහත ආකාරයටය.එහිදී
නිවාස ඒකක හතරක් වෙත යාමට පාරක් නොමැති විට එම ඒකක හතර වෙත ලබා දියයුතු මාර්ග අයිතිය අඩි 10 පළල අඩි 166 උපරිම දිග පාරක්
නිවාස ඒකක හතර සහ අට අතර අඩි 15 පළල සහ අඩි 333 ක උපරිම දිග පාරක්
නිවාස ඒකක අටත් විස්සත් අතර නම් අඩි 20 ක් පලළ පාරක්
නිවාස ඒකක විස්සට වැඩි නම් අඩි 30 ක් පළල පාරක්.
තිබිය යුතු බව දක්වා තිබෙනවා.
නමුත් ඉඩමේ පිහිටීම අනුව මෙම සම්මත දිග පලළ වෙනස් වූ විටකදී වුවත් අනුමැතිය ලබා දෙනවා.
මීට අමතරව පොදු පාරවල් ලෙස මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරිය (RDA)ට අයත් මහා මාර්ග, පලාත් බද මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරිය (PRDA) ට අයත් මාර්ග, මහ නගර සභා, නගර සභා, ප්‍රාදේශීය සභා ආදියට අයත් මාර්ග ඕනෑම කෙනෙකුට භාවිතා කරන්න පුලුවන්.
යම් නිවාස ඒකකයකට භාවිතයට ගත හැකි කිසිඳු මාර්ගයක් නොමැති විටකදී අධිකරණමය ක්‍රියාමාර්ග යටතේ යමෙකුට මාර්ග අයිතිවාසිකම් නඩු කටයුත්තක් හරහා ලබා ගන්න හැකියාවක් තියනවා.එහිදී පැමිණිල්ල තමන්ට කිසිඳු භාවිතා කල හැකි මාර්ගයක් නොමැති බව අධිකරණයේ තවුරු කල යුතුයි.
නමුත් අධිකරණ ඉදිරියේ ගොනු වෙන බොහෝ මාර්ග අයිතිවාසිකම් ඉල්ලන නඩු වලදී පෙනී යන්නේ පවතින මාර්ගයක් තිබියදී..
ප්‍රධාන මාර්ගයට කෙටි පාරවල් අන් අයකුගේ ඉඩමක් මැදින් ඉල්ලා සිටින අවස්ථාය.
එහිදී ගෙනෙන තර්කය පාරක් ඉල්ලන ඉඩමෙන් ප්‍රධාන පාරට ප්‍රවේශ වීම සඳහා පැමිණිලි පාර්ශවය අඩි පාරක් භාවිත කල බවය.ඒ නිසා දීර්ඝ කාලයක් භාවිතා කල බැවින් මාර්ග අයිතිය හිමිවන බවය. මනුස්සකමට යන්න දුන්න විට අවසානයට පාරක් ඉල්ලන තැනට මිනිස්සු පත්වේ.නමුත් ඔවුන්ගේ ඉඩමට ටිකක් වටෙන් පාරක් තිබෙන බව පසුව අනාවරණය වෙනවා.
මෙහිදී අනිවාර්ය මාර්ග අයිතිවාසිකම් ලබා ගැනීමට පාර ලබාගත යුති ඉඩමේ අයිතිකරුවන්ට පාරට අයිති වන වපසරියට අදාල වටිනාකම ගෙවන්න අධිකරණය නියම කරනවා.
ඉඩමකින් පාරක් දෙනවා නම් එය මිනින්දෝරුවරයකු වෙතින් මැනුමක් සිදුකර පිඹුරක් සකස් කර ඒ පිඹුරේ මායිම් සහ ප්‍රමාණය සදහන් කර ඔප්පුවක් මගින් ලබා දෙනවා වගේම ගන්නවා නම් පසුකාලීන ප්‍රශ්න බොහෝමයක් වලක්වා ගන්න පුලුවන්.
ඔබ ඉඩමක් මිලදී ගන්නවා නම් මාර්ග අයිතිවාසිකම් පිළිබඳව සොයා බලන්න කිසිවිටෙකත් අමතක කරන්න එපා.

සටහන
– ප්‍රබුද්ධ –

Click here to see full post on FB

#MirigamaApi #මීරිගමඅපි #Mirigama #මීරිගම