ශ්‍රී ලංකාවේ නීති පද්ධතිය
සැකවින්….
රටක ප්‍රධානතම නීතිය ලෙස සලකනුයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවයි. ගැඹුරැ විෂයයක් වන මෙහි
ව්‍යවස්ථාදායක බලය,
විධායක බලය,
අධිකරණ බලය,
මුලික අයිතිවාසිකම්,
ඡන්ද ක්‍රමය
බලතල බෙදීම
වැනි කරුණු අඩංගුය. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අමතරව මූලික වශයෙන් වර්තමාන ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිය කොටස් දෙකකට වෙන්කළ හැකිය.
අපරාධ නීතිය:
නීතිය මගින් ‘අපරාධ’ ලෙස නිර්වචනය කර ඇති වරදවල් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කරන නීතිය
සිවිල් නීතිය: අපරාධ නීතිය යටතට නොවැටෙන වෙනත් ඕනෑම නීති ක්‍රමයක ප්‍රතිපාදනයන්.
අපරාධ යනු…
අපරාධ වරදක් මුළු මහත් සමාජයටම එරෙහිව සිදුකරනු ලබන වරදක් ලෙස සැලකේ.මේ අනුව අපරාධ සිදු කරනු ලැබූයේ යැයි සැක කරන පුද්ගලයෙකුට එරෙහිව නඩු පවරනුයේ රජය විසිනි.
දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය
1883 මුල් වරට සංග්‍රහ ගත කරන ලදි. මෙමගින් අපරාධ වැරදි යනු මොනවාද? ඒ සදහා නියමිත දඬුවම්ද අර්ථ දක්වා ඇත.
අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහය
1898 වසරේදි සංග්‍රහ ගත කරන ලද අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහය මගින් යම් අපරාධ වරදකට එරෙහිව නඩු පැවරීමේදි හා පරීක්‍ෂණ පැවැත්වීමේදී අනුගමනය කළ යුතු ක්‍රියා පටිපාටිය දක්වා ඇත.
අපරාධ නීතියට අදාළ වෙනත් ඕනෑම පනතක්
යම් පනතක් සම්මත කර ගැනීමේදී එය අපරාධ නීතියට අදාළ බව සඳහන් කර ඇත්නම් මෙම ගණයට අයත් වේ.
සිවිල් නීතිය
සිවිල් ආරවුල් යනු අන්තර් පුද්ගල ආරවුල් වේ. සිවිල් ආරවුලකදී පුද්ගලයකුට තමා විසින්ම තමාගේ වියදමින්ම නඩු පැවරීමට සිදු වේ.
* දේපළ නීතිය – (Law of property)
ඉඩම් සහ වෙනත් දේපළවල අයිතිය, කුළියට/බද්දට දීම සහ වෙනත් අයිතිවාසිකම් මෙම නීතියෙන්ආවරණය වේ.
* පවුල් නීතිය (Family Law)
පවුල් ආරවුල් සම්බන්ධ ගැටළු, එනම් විවාහය, දික්කසාදය, දරැවන්ගේ නඩත්තුව,භාරකාරත්වය වැනි කරැණු මෙම නීතියෙන් ආවරණය වේ.
* දිලික්ත නිතිය – (Law of delicts)
යම් පුද්ගලයෙකුට ඔහුට එරෙහිව කරනු ලබන ක්‍රියාවක් මගින් අලාභයක් හෝ හානියක් සිදු වේ නම් අලාභයෙන් වන්දි අය කරගැනීම මෙයට අදාළය.
*ගිවිසුම් නීතිය (Law of obligation)
පුද්ගලයින් අතර බැඳීම් ඇති කරන ආකාරයේ එකඟතා මෙයට සම්බන්ධය.
*වාණිජ නීතිය – (Commercial law)
සමාගම් නීතිය, රක්‍ෂණ නීතිය වැනි වර්තමාන තරඟකාරී ව්‍යාපාරික ලෝකයේ කටයුතු රැසක් මෙමගින් පාලනය කරයි.
* පරිපාලන නීතිය – (Administrative law)
රාජ්‍ය නිලධාරින් හා ආයතන ස්වකීය බලතල ක්‍රියාවට නැංවීම පිළිබඳව අදාළ නීති අන්තර්ගතය.
* වෙනත් නීති – (Other law)
ඉහත මූලික නීති වලට අමතරව ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් නීතිය යටතේ තවත් අංශයන් කිහිපයක් දැක්විය හැක.
උදා:-
1. පරිසර නීතිය (Enviranmental law)
2. අනුප්‍රාප්ති නීතිය (Law of succession)
3. බදු නීතිය (Tax law)
4. ආයෝජන නීතිය (Investment law)
5. මානුෂවාදි නීතිය (Humanitarian law)
6. බුද්ධිමය දේපළ නීතිය (Interlectual property law)
ලංකාවේ නීතිය පිළිබඳ සරල හැඳින්වීමකි.සවිස්තරාත්මකව පසුව කතා කරමු.
Click here to see full post on FB
#MirigamaApi #මීරිගමඅපි #Mirigama #මීරිගම